Milyon dolarlık Apollo ay modülleri bilim için nasıl parçalandı?

Her Apollo ay modülünün maliyeti yaklaşık 149.000.000 dolar. Öyleyse niçin ay içinde belirsiz bir şekilde parçalanmışlardı?

Her bir ay modülünün maliyeti yaklaşık 149.000.000 dolar; Her bir uzay aracında bir milyar doların altında olan orana göre ayarlandı. Apollo ay modülü dünya atmosferine tekrar bile giremedi, her biri görev sırasında terk edilmiş ya da yok edilmişti. İniş aşamaları yükseliş aşamaları için fırlatma rampası olarak görev yaptı, böylece hepsi Ay’da yerinde kaldı. Diğer taraftan, yükselme aşamaları çok daha yıkıcı bir sonla karşılaştı.

Ay modülü yükseliş aşamalarının hikayesi, Ay’da Sismik deneyler yapan NASA’nın hikayesi ile başladı. Sismoloji, şok dalgalarının gezegensel bir beden boyunca nasıl ve nasıl geçtiğini ölçerek, bilim insanlarına bu vücut yüzeyine ve iç yapısına çok şey anlatabilir. Sismologlar bunu depremleri inceleyerek Dünya’da yapıyorlar, bu yüzden NASA, Ay’da aynı türden bir araştırma yapmaya karar verdi.

Ay sismolojisi deneyleri, Apollo Lunar Surface Experiment Package ya da ALSEP’in bir parçası olarak her Apollo, iniş göreviyle Ay’a ulaştı. ALSEPler Ay’ın jeofizik çevresini araştırmak, iç yapısı, geometrik şekli, tektonik aktivitesi hakkında soruları yanıtlamak ve Dünya ile dinamik etkileşime ışık tutmak için tasarlandı. Bu hafif ancak etkili alet paketlerini inşa etme sözleşmesi, 1966 yılının Mart ayında Bendix Corporation’ın Bendix Systems Division’a verildi. Toplam bütçesi 17.3 milyon dolardı (enflasyona göre ayarlanmış yaklaşık 126.5 milyon dolar).

Bir ALSEP’in dağıtımı için pratik yapan Apollo 14 astronotları NASA

Her bir ALSEP, bu görevin iniş alanı için tasarlanan belirli bir dizi enstrümanla biraz farklıydı, ancak her paket bir çeşit sismometreyi içeriyordu. Bunlar iki özel soruya cevap vermek için tasarlandı: Ay’ın erimiş bir çekirdeğe sahip olup olmadığı ve Ay’ın derin iç yapısının nasıl olduğu.

Apollo 11’e iniş yapacaktı. İlk görevi, Erken Apollo Yüzey Deneyi Paketi (EASEP) adı verilen bir erken ALSEP aldı. Sismik bileşeni Pasif Sismik Deney Paketi idi. Göktaşı etkilerini ölçmek için tasarlanmış dört adet güneş enerjili sismometreden (üç adet uzun süreli sismometreler ve bir adet kısa periyot) oluşuyordu.

Tüm ALSEP’leri Ay’a getiren sonraki görevlerde işler daha sofistike hale geldi. Apollo 12, 14, 15 ve 16, Ay’ın alt yüzey özelliklerini belirlemek ve vücutta hareket eden titreşimleri ölçmek için tasarlanmış bir Ay Pasif Sismik Deneyi’ne sahipti. Sismik hareketler kaydedildi ve 10 milyon büyüdüğü yeryüzündeki alıcı istasyonlara geri gönderildi. Birlikte ele alınan dört deney, sismologların, üç boyutta ayristlerin kökenini tespit etmesine ve neredeyse günlük meteor etkilerinin etkilerini kaydetmesine olanak sağlamıştır. Güneş’in ay yüzeyini yeni bir ayın başlangıcında ısıtmasının yüzey etkilerini kaydetmek için yeterince hassastılar.

Apollo 14 ve 16, ALSEP’lerinde tamamlayıcı Lunar Aktif Sismik Deneyi vardı. Bu, tüm vücuttan ziyade Ay’ın yerel alanını incelemek için tasarlanmış bir deneydi ve aktif olması, ölçülecek enstrümanlar için kendi patlaması kaynağını sağladı. Bu patlamalar iki çeşit patlayıcıyla sağlandı. Biri, ALSEP’e göre belirli noktalarda belirli aralıklarla astronotlar tarafından patlatılan küçük av tüfeği benzeri bir dizi serilerdi. İkinci patlama çok daha büyüktü ve astronotlar Ay’ı terk ettikten sonra kendi kendine yeten roketler tarafından dört el bombası fırlatılan harç tipi bir şarj kullanıldı. Bu aktif deneyler, Ay’ın yüzeyinin altında yaklaşık 1000 feet’lik herhangi bir tabakayı ortaya çıkarmak için özel olarak tasarlanmıştır.

Apollo 14’ün Aydaki ALSEP’i NASA

Apollo 17 karışıma bir de Lunar Sismik Profilleme Deneyi ekledi. Daha önceki ALSEP pasif sismometrelere benzer şekilde, bu, merkeze yerleştirilen dört istasyon ve 89.91600 metre eşkenar üçgenin üç noktasını kullanan bir yer ağı kullanmıştır. Yer kontrolörleri tarafından patlatılan patlayıcılar, ölçülecek aletler için değişen kuvvetlerde sismik dalgalar oluşturdu. Yapılan masraflar, enstrümanlar Pasif Sismometre oldu.

Ancak NASA, sadece doğal deprem ve etkilerden daha fazlasını istedi. Bilinen bir noktaya isabet eden herhangi bir çarpma tertibatı, daha iyi sonuç almak için değişkenlerden veriyi çıkardı. Ve böylece ajans, sonuçları zorlamak için elindeki şeyi kullandı: roket aşamalarını ve uzay aracını harcadı. Apollo uzay aracını Dünya yörüngesinden ve Ay’a gönderen translunar enjeksiyon yanığına ateş ettikten sonra, Saturn V roketinin S-IVB üst aşaması, kasıtlı olarak Ay’a çarpıldı, böylece oluşan titreşimler, önceki görevlerin sismometreleri tarafından ölçülebildi. yüzeyde kalmıştı.

Ay modüllerinin yükselme aşamaları da sismoloji için kullanılmıştır. Ay iniş takımı, ay modülünden Dünya’ya geri gelen her şeyi aktardıktan ve onu kapattıktan sonra, artık işe yaramaz uzay aracı, Ay’ın yüzeyini bir ALSE’ye yakın belirli bir noktada etkilemek için Mission Control tarafından atlatıldı ve yönlendirildi. Bu kontrollü çökmelerden biri, şaşırtıcı derecede garip sonuçlar verdi. Apollo 12’nin Ay modülü Intrepid ay yüzeyine çarptığında, ortaya çıkan şok dalgası 55 dakikadan fazla bir süre Ay’da titreşti. Bilim adamları nihayetinde dalganın sürekli yayılımını Ay’a kadar kuru kalıyordu; Kuru kayaçlar, Dünya’da olduğu gibi dalgaları çok verimli bir şekilde sönümlemedi.

Üç istisna Apollo 9, Apollo 10 ve Apollo 13’tü. Apollo 9 bir Dünya yörüngesel göreviydi, bu yüzden ay modülünün Dünya atmosferinde yandı. Apollo 10, Ay modülü Snoopy’yi bugün bulunduğu yerde güneş yörüngesine fırlattı. Apollo 13, Ay modülünü Aquarius’u, dünyaya geri dönüşte cankurtaran botu olarak kullandı ve onu yeniden havaya uçurmak için atmosferde yaktı.

Apollo sırasında Ay’da bulunan sismometreler ağı, 1.700’den fazla meteorolojik etkiyi kaydederek, ayın gelgitlerindeki değişikliklerden kaynaklanan streslerin, her yıl yaklaşık 300 farklı alandan meydana gelen, her yıl 300’e varan aylık aylaklar ürettiğini ortaya koydu. Bu deneyler, bilim adamlarının Ay’ın Dünya’ya benzer bir yapıya sahip olduğunu da belirlemesine yardımcı oldu: mineral plajiyoklaz bakımından zengin olan ortalama 31 mil kalınlığında bir kabuk, büyük ölçüde olivin ve piroksen yapılan bir manto ve nispeten küçük bir çekirdek çoğunlukla demir ve kükürt.

Küçük bir radyoizotop termoelektrik jeneratörü ile güçlendirildi, her bir ALSEP, ekibi mürettebatın yüzeyinden ayrıldıktan en az bir yıl sonra yerel ay ortamında çalışacak şekilde tasarlandı. Fakat bunlar, NASA’nın 1977 Eylül’ünde sürekli olarak kapatılmasından sekiz yıl önce veri toplamaktan daha uzun sürdü. Tabii ki, hala orada bulunan S-IVB ve gelecekteki arkeologlar için ay modüllerinin kalıntıları ile birlikte oradalar.