Önceden Mars nehirlerle değil buz tabakalarıyla kaplıydı!

Nature Geoscience’da bugün yayınlanan yeni araştırmaya göre, Mars’ın yüzeyindeki çok sayıda vadi ağı, daha önce düşünüldüğü gibi serbest akan nehirler tarafından değil, buzun altında eriyen su tarafından oyulmuştu. Bulgular, kırmızı gezegende nehirlerin, yağışların ve okyanusların bir zamanlar var olduğunu öne süren baskın “sıcak ve ıslak eski Mars” hipotezine etkili bir şekilde soğuk su atıyor.

Bu sonuca ulaşmak için doktora öğrencisi baş yazar Anna Grau Galofre, binlerce Mars vadisini incelemek için yeni teknikler geliştirdi ve kullandı. O ve ortak yazarları ayrıca Mars vadilerini Kanada Arktik Takımadalarındaki buzul altı kanallarıyla karşılaştırdı ve çarpıcı benzerlikleri ortaya çıkardı.

Grau Galofre, “Mars’ın vadilerinin ilk keşfedilmesinden bu yana geçen 40 yıl boyunca, nehirlerin bir zamanlar Mars’ta aktığı, tüm bu vadileri aşındırdığı ve bunlardan kaynaklandığı varsayılıyordu. Ama Mars’ta yüzlerce vadi var ve birbirlerinden çok farklı görünüyorlar. Bir uydudan Dünya’ya bakarsanız, birçok vadi görürsünüz; bazıları nehirler tarafından, bazıları buzullar tarafından, bazıları başka işlemlerle yapılmış ve her türün kendine özgü bir şekli var.”

Araştırmacılar toplamda 10.000’den fazla Mars vadisini, altta yatan erozyon süreçlerini ortaya çıkarmak için yeni bir algoritma kullanarak analiz ettiler.

Profesör ortak yazar Mark Jellinek, “Bulgular, vadi ağlarının yalnızca bir kısmının tipik yüzey suyu erozyonu modelleriyle eşleştiğini gösteriyor ve bu da geleneksel görüşle belirgin bir tezat oluşturuyor. Gezegenin karakterini ve evrimini istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yeniden inşa etmek için Mars yüzeyinin jeomorfolojisini kullanmak, açıkçası devrim niteliğindedir.”

Grau Galofre’nin teorisi, güneşin daha az yoğun olduğu bir dönemde, güneşten Dünya’dan daha uzakta olan bir gezegende 3.8 milyar yıl önce vadilerin nasıl oluştuğunu açıklamaya da yardımcı oluyor.

Bu ortamlar, Mars’taki olası eski yaşam için daha iyi hayatta kalma koşullarını da destekleyecektir. Bir buz tabakası, altta yatan suya daha fazla koruma ve stabilite kazandırmanın yanı sıra, manyetik bir alanın yokluğunda güneş radyasyonundan korunma sağlar - Mars’ın bir zamanlar sahip olduğu, ancak milyarlarca yıl önce ortadan kaybolan bir şey.

Grau Galofre’nin araştırması Mars’a odaklanırken, bu çalışma için geliştirdiği analitik araçlar kendi gezegenimizin erken tarihi hakkında daha fazlasını ortaya çıkarmak için kullanılabilir. Jellinek, bu yeni algoritmaları Dünya tarihinin çok erken dönemlerinden kalan erozyon özelliklerini analiz etmek ve keşfetmek için kullanmayı planladığını söylüyor.

Jellinek, “Şu anda, Dünya üzerindeki küresel buzullaşma tarihini yaklaşık bir milyon ila beş milyon yıl öncesine kadar titizlikle yeniden inşa edebiliyoruz” diyor. “Anna’nın çalışması, buz tabakalarının en az 35 milyon yıl öncesine - Antarktika’nın başlangıcına ya da daha öncesine - en eski buz çekirdeklerimizin yaşından çok daha öncesine kadar olan ilerlemesini ve geri çekilmesini keşfetmemizi sağlayacak. Bunlar çok zarif analitik araçlar.”